Εδαφοκάλυψη με φυτικά υλικά 

Γ. Δαουτόπουλος, Καθηγητής Γεωπονίας ΑΠΘ

Από το 1985, στο πρώτο μας κτήμα καλλιέργειας ακτινιδιών στην Κατερίνη, εφαρμόσαμε τη διατήρηση χορτοτάπητα σε όλη την επιφάνεια του κτήματος με περιοδική κοπή του που βέβαια ήταν πιο συχνή σε σχέση με ένα μη αρδευόμενο χωράφι.

Να συνοψίσουμε εδώ τα πλεονεκτήματα αυτής της καλλιεργητικής τεχνικής:

• ·         Κρατά δροσερό το έδαφος το καλοκαίρι και πιο ζεστό το χειμώνα παρέχοντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τα δισεκατομμύρια των μικροοργανισμών του εδάφους,
• ·         Αυξάνει τη φωτοσυνθετική ικανότητα του εδάφους γιατί ο ζωντανός χλοοτάπητας δεσμεύει την ηλιακή ενέργεια και δημιουργεί πολύτιμη οργανική ουσία,
• ·         Επαναφέρει στο έδαφος τα θρεπτικά στοιχεία και μάλιστα σε μια μορφή που είναι πιο εύκολα προσιτή στις ρίζες των φυτών,
• ·         Παρέχει τροφή και προστασία στην άγρια ωφέλιμη πανίδα,
• ·         Αυξάνει τους πληθυσμούς των γαιοσκωλήκων που με τη δράση τους αυξάνουν τη γονιμότητα του εδάφους,
• ·         Μειώνει το κόστος της καλλιέργειας και τη χρήση μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων,
• ·         Μειώνει τη συμπίεση του εδάφους και τη δημιουργία αδιαπέραστων στρωμάτων

Η μόνη δικαιολογία που προβάλουν οι αντίθετοι σε αυτήν την πρακτική, είναι ότι τα αγριόχορτα ανταγωνίζονται την καλλιέργεια σε θρεπτικά στοιχεία και νερό. Το πρώτο δεν ισχύει καθόλου αφού τώρα αυξάνουμε τα θρεπτικά στοιχεία από τη φωτοσύνθεση που κάνουν τα αγριόχορτα και τα επαναφέρουμε στο έδαφος και την κύρια καλλιέργεια μετά την κοπή. Για το δεύτερο, σε ένα αρδευόμενο χωράφι η επιπλέον ποσότητα νερού είναι αμελητέα. Ακόμη και στα ξερικά χωράφια το ισοζύγιο της διατήρησης του χορτοτάπητα καταλήγει σε μεγάλο όφελος για τον παραγωγό.

Αυτό κάνω και στο ξερικό πατρικό καρυδεώνα στην Καστοριά εδώ και 15 χρόνια και έχω θεαματική βελτίωση στην οργανική ουσία και στους πληθυσμούς των γαιοσκωλήκων που ενώ ήταν άφαντοι όταν το χωράφι καλλιεργούνταν με σιτηρά, για 30 και πλέον χρόνια συνεχώς, τώρα είναι πανταχού παρόντες.

Τις τελευταίες ημέρες πρέπει να προσθέσουμε και έναν επιπλέον λόγο, με αφορμή την ανάγνωση ενός πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου που μας σύστησαν κάποιοι καλοί φίλοι.  Είναι το βιβλίο του Κάλουμ Κόουτς με τίτλο: Φυσικές μορφές της ζωντανής ενέργειας (Εκδόσεις ΡΕΩ).

Το βιβλίο παρουσιάζει τα ευρήματα του Αυστριακού Βίκτωρ Σαουμπέργκερ, ο οποίος χωρίς να έχει σπουδάσει, προχώρησε σε εκπληκτικές παρατηρήσεις που οδήγησαν σε πολλές εφευρέσεις. Εργαζόμενος ως δασοφύλακας, παρατήρησε προσεκτικά και διδάχθηκε από τη φύση. Από αυτήν άλλωστε ξεκίνησε και η συσσώρευση γνώσης που συνεχίζεται μέχρι τις ημέρες με πολλά νέα στοιχεία που αναμένεται να προκύψουν στο μέλλον από τη δουλειά και την παρατήρηση άλλων συνανθρώπων μας.

Κύριο αντικείμενο παρατήρησής του ήταν το νερό και η κακομεταχείριση που δέχεται από την επιστήμη η οποία του συμπεριφέρεται σαν να είναι ένα οποιοδήποτε ρευστό.  Κατά τον Σαουμπέργκερ το νερό είναι ζωντανό και έχει μοναδικές ιδιότητες που δεν έχει κανένα άλλο υγρό. Για αυτό που μας ενδιαφέρει στη φυτοκάλυψη και είναι ένας επιπρόσθετος λόγος για να την υιοθετήσουμε, είναι η παρατήρησή του ότι «όταν το νερό της βροχής συναντά έδαφος με μεγαλύτερη θερμοκρασία από αυτό, τότε όχι μόνο δεν εισέρχεται στο εσωτερικό του, αλλά διαβρώνει το έδαφος και παρασύρει τα μόριά του». Το νερό για να εισέλθει στο εσωτερικό του εδάφους πρέπει το έδαφος να έχει θερμοκρασία χαμηλότερη από το νερό. Επομένως, η εδαφοκάλυψη με τη σκίαση και το δροσισμό που προσφέρει στο έδαφος, διευκολύνει ταυτόχρονα τη διείσδυσή του νερού στο εσωτερικό του εδάφους.

Να λοιπόν ένας ακόμη σοβαρός λόγος για να την υιοθετήσουμε.