Μια βιωματική μαρτυρία για την Aloe vera

Πριν από τρία χρόνια σε μια διάλεξη που έδωσα στην Κρήτη μου δώσανε και μερικά φυτά αλόης σε αντάλλαγμα για ένα από τα βιβλία μου που χάρισα. Δυστυχώς, το αεροπορικό ταξίδι δεν μου επέτρεπε να πάρω περισσότερα από ένα φυτά. Έτσι με χαρά άφησα τα υπόλοιπα στο φίλο μου τον Θωμά Φιτσάκη στο Ηράκλειο. Μόλις είχε αρχίσει να διαμορφώνει το εξοχικό του σπίτι στον Βραχόκηπο και ήταν ευκαιρία να συμπεριλάβει και την Αλόη που ως κακτοειδές ήταν ανθεκτική στην έλλειψη νερού.

Πριν από λίγες ημέρες που τον ξανάδα στο ταξίδι της επιστροφής από τον Άγιο Νικόλαο μου έδειξε τα φυτά της αλόης και μάλιστα με κέρασε και ένα ποτήρι από το πρωϊνό ρόφημα που πίνει καθημερινά με τη γυναίκα του. Δύο κουταλιές της σούπας ζελ αλόης μαζί με χυμό από 2 πορτοκάλια. Το μείγμα το ομογενοποιεί σε ένα μούλτι και είναι έτοιμο για κατανάλωση. Το κάνουν κάθε πρωί με τη γυναίκα του την Αγγέλα και με διαβεβαίωναν και οι δύο πως είδαν πολύ μεγάλη ωφέλεια στις αρθρώσεις τους. Οι πόνοι έφυγαν, απέκτησαν ευλυγισία και ξανάρχισαν τις πεζοπορίες που τις είχαν εγκαταλείψει λόγω των πόνων που ένοιωθαν, ιδιαίτερα στα γόνατα.

Εδώ και μια εβδομάδα άρχισα να κάνω και εγώ το ίδιο γιατί καθώς προχωρεί η ηλικία οι αρθρώσεις φαίνεται πως χρειάζονται ένα φυσικό αντιφλεγμονώδες. Ταυτόχρονα το έχουμε συμπεριλάβει στα φυτά για τα οποία παρέχουμε τεχνική βοήθεια από το Γραφείο μας με ένα αναλυτικό εγχειρίδιο βιολογικής καλλιέργειας.

Νέα Καλλιεργητική Χρονιά Γιώργος Δαουτόπουλος, καθηγητής Γεωπονίας ΑΠΘ, Ph.D.

Για μένα αρχίζει από τη Δευτέρα 29 Φλεβάρη. Νωρίς τα χαράματα, κοντά στις 6 η ώρα, θα ξεκινήσω παρά τις προβλέψεις για βροχή, για το κτήμα στην Καστοριά φορτωμένος με ξυλοκάρβουνο που πήρα από μια μάντρα με σκοπό να ξεκινήσω τα πειράματα εμπλουτισμού σε συστηματική βάση και με διάφορα σενάρια.

Ο Βασίλης και ο Μάκης, οι συνεργάτες μου στο χωριό, δοκίμασαν τις προηγούμενες ημέρες έναν τρόπο λιοτρίβισης του κάρβουνου για να γίνει τουλάχιστον σαν χοντρή άμμος. Όσο πιο λεπτός είναι τόσο πιο δραστικός και λιγότερη η ποσότητα που θα απαιτείται για τον εμπλουτισμό του εδάφους.

Ταυτόχρονα, θα θέσουμε σε λειτουργία τη μονάδα παραγωγής υγρού και στερεού λιπάσματος προσθέτοντας σε αυτήν και τον ξυλάνθρακα.

Αρκετές εργασίες είναι ακόμη απαραίτητες με την κατασκευή τοιχίου αντιστήριξης μήκους 10 περίπου μέτρων και το μπάζωμά του. Βέβαια είναι αδύνατον να γίνουν όλα αυτά σε αυτήν την επίσκεψη παρά το γεγονός ότι θα έχω τη βοήθεια 3 ατόμων και τη δική μου προσωπική εργασία και επίβλεψη για μια εβδομάδα.

Στο κτήμα θα ξεκινήσουμε το κλάδευμα των δένδρων, την αφαίρεση μερικών σε πολύ κοντινές θέσεις, το φύτεμα και τη μεταφορά σε άλλες θέσεις νεαρών δένδρων καρυδιάς. Υπολογίζω να προκύψει αρκετό υλικό το οποίο καθημερινά θα μεταφέρεται στην αποθήκη και θα στοιβάζεται για να στεγνώσει αφού καταταγεί σε μεγέθη. Τα λεπτά κλαδιά με πάχος μέχρι 2 εκατοστά θα τροφοδοτήσουν τον θρυμματιστή και θα απλωθούν σε διάτρητες κρεβατίνες για να στεγνώσουν. Νωρίς το καλοκαίρι θρύμματα και κλαδιά θα μετατραπούν σε ξυλοκάρβουνο σε κλίβανο τον οποίο θα κατασκευάσω και το οποίο αφού εμπλουτιστεί σε θρεπτικά στοιχεία και μικροοργανισμούς θα μεταφερθεί στο χωράφι για να επαναφέρει εκεί τα θρεπτικά στοιχεία.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ζωή του βιοκάρβουνου είναι της τάξης των χιλιάδων ετών υπολογίζω εφέτος, καλώς εχόντων των πραγμάτων, να εφοδιάσουμε το χωράφι με 4-5 τόνους κάρβουνου. Η τοποθέτησή του θα γίνει σε μέρος του κτήματος, σε ποσότητες 1000 κιλών το στρέμμα, για να καταστεί ορατή η επίδρασή του στα επόμενα 2 έτη. Αυτό θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια ενώ τα πρώτα πειράματα σε γλάστρες με φύτευση λαχανοκομικών ειδών θα μας δώσουν τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα από νωρίς το καλοκαίρι. Φωτογραφίες από τα πρώτα πειράματα θα αναρτηθούν σε αυτόν εδώ το χώρο μαζί με τις πρώτες μετρήσεις.

Ταυτόχρονα, θα εφαρμόσουμε στο έδαφος την πρώτη δόση για εφέτος των ενεργών μικροοργανισμών και στη συνέχεια κάθε μήνα το υγρό βιολογικό λίπασμα που θα παράγεται στη μονάδα θα επιστρέφει στο κτήμα χωρίς πλέον να είναι απαραίτητο να αγοράζουμε Ενεργούς Μικροοργανισμούς.

Ξεκινάμε λοιπόν με όρεξη να δοκιμάσουμε την κορυφαία νέα τεχνολογία του βιο-κάρβουνου και να δούμε τα αποτελέσματα.

Καλή επιτυχία και στις δικές σας γεωργικές ενασχολήσεις. 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ ΚΙΒΩΤΟΥ ΣΠΟΡΩΝ

          Μετά το πέρας του 2ης Γιορτής Ανταλλαγής Ιδεών και Σπόρων που πραγματοποιήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου στους χώρους του ΤΕΙ Κρήτης στα Λακώνια και στο αγρόκτημα Κιβωτός, η ομάδα Κιβωτός Σπόρων θα ήθελε να εκφράσει τα θερμά της ευχαριστήρια στο ΤΕΙ Κρήτης και ιδιαίτερα στον Πρόεδρό του, καθηγητή κ. Βαγγέλη Καπετανάκη, και στον Προϊστάμενο του  Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγίου Νικολάου, καθηγητή κ. Στέλιο Παπαδάκη, για τη φιλοξενία στους χώρους του ΤΕΙΚ. Επίσης, θα ήθελε να ευχαριστήσει τον καθηγητή κύριο Γεώργιο Δαουτόπουλο για την τόσο χρήσιμη και τεκμηριωμένη ομιλία του, τον ΠΑΟΔΑΝ, τις αδελφές ομάδες διατήρησης και διάσωσης σπόρων από την πόλη μας και την υπόλοιπη Κρήτη, ΠΕΛΙΤΙ Ηρακλείου, Σπορίτες Χανίων, Διασπορείς Ιεράπετρας, Οικολογική Ομάδα Μεραμβέλλου και Οικοδράστες 1ου Γυμνασίου Αγίου Νικολάου για την παρουσία και την υποστήριξή τους. Ακόμη, το cafe‐catering Central του Γιώργου και Γιάννη Μαγουλιανού για την προσφορά και το δανεισμό εξοπλισμού παρασκευής ροφημάτων, το Γεώργιο Μαρνέλο για την προσφορά χάρτινων συσκευασιών σερβιρίσματος ροφημάτων, το σούπερ μάρκετ Χαλκιαδάκης για την προσφορά ρυζιού, καθώς και την Ένωση γεωργικών συνεταιρισμών Ιεράπετρας για την προσφορά, κηπευτικών προϊόντων. Τον Αλέξη Μαντά για την προσφορά της αφίσας, το Μανώλη Δαβράδο και Μανώλη Πάγκαλο για τη βοήθειά τους στο αγρόκτημα και την VOTANIA της Σερίνας Καψωριτάκη για την προσφορά αρωματικών βοτάνων, αλατιού, κεραλοιφής, και πρόπολης. Επίσης θα θέλαμε να εκφράσουμε τις θερμές μας ευχαριστίες σε όλους τους πολυάριθμους εθελοντές που βοήθησαν σε διάφορες φάσεις του σεμιναρίου, και ιδιαίτερα να ξεχωρίσουμε τη σημαντική προσφορά του συλλόγου 'Οι φίλοι του βοτανικού πάρκου Απηγανιά' και του αεικίνητου πρόεδρου του Νίκο Προϊστάκη για τη γενικότερη βοήθειά τους. Της Μαρίας Καρυωτάκη και της Κωνσταντίνας Τζανοπούλου στη γραμματεία, του Μανώλη Τζανόπουλου και Μιχάλη Δαγαλάκη στο μοίρασμα των σπόρων, του Γιώργου Ταβλά στις απαγγελίες, του Φωτογραφικού Στούντιο Γιώργου Αυγουστινάτου και
του Στέφανου Ζαχαράκη, αλλά και του Νίκου Κοϊνάκη (Φωνήεν) για τη βιντεοκάλυψη της εκδήλωσης, και του Μανόλη Παπαδημητρόπουλου, ο οποίος έχει προσφέρει αρκετά ημερομίσθια αλλά προπαντός καίρια τεχνογνωσία για την κατασκευή ενός βιομηχανικής κλίμακας κομποστοποιητή με σύγχρονες βελτιστοποιημένες βιολογικές μεθόδους στο αγρόκτημα της Κιβωτού, ο οποίος σιγά σιγά παίρνει σάρκα και οστά.

Πρέπει επίσης να αναφερθούμε στην πολύ κρίσιμη βοήθεια των πολιτιστικών συλλόγων Λακωνίων, Μαρδατίου Ρούσα Λίμνης, Νέων Νεάπολης και Έξω Ποτάμων. Ο Πολιτιστικός σύλλογος Έξω Λακωνίων προσέφερε βραστάρια, καφέ και παραδοσιακά σπιτικά εδέσματα. Εργάστηκαν οι: Βάρδα Ζαχαρένια, Βάρδας Γεώργιος, Κερούλης Εμμανουήλ, Σκουλούδη Γεωργία και Περάκη Ιωάννα. Ο Πολιτιστικός σύλλογος μέσα Λακωνίων βοήθησε στο μεσημεριανό φαγητό στο χώρο του δημοτικού σχολείου Μέσα Λακωνίων. Εργάστηκαν εθελοντικά ο Μετζογιαννάκης Νίκος, ο Στερεός Σκύβαλος, καθώς και η πρόεδρος του χωριού Μαρία Δρακωνακη, η οποία και παραχώρησε τη χρήση του δημοτικού σχολείου Μέσα Λακωνίων. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μαρδατίου Ρούσα Λίμνης βοήθησε στην υποδοχή και στη διάθεση των λαχνών. Εργάστηκαν οι Νατάσα Παγκάλου και ο Μιχάλης Φουζίνας. Από τους Νέους Νεάπολης ο Χάρης Σιαμπάνης προσέφερε πολύτιμη βοήθεια και τεχνική κάλυψη στην αίθουσα διαλέξεων και από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Έξω Ποτάμων η Γεωργία Κουνενού προσέφερε συμπληρωματική βοήθεια όπου ήταν αναγκαία. 

Τέλος ευχαριστούμε ιδιαίτερα την εφημερίδα ΑΝΑΤΟΛΗ και το δημοσιογράφο Μιχάλη Ατσαλάκη, τους ραδιοφωνικούς σταθμούς Λατώ FM και 104,4 καθώς επίσης και όλα τα ΜΜΕ για την υποστήριξης τους. Θεωρούμε ότι στις δύσκολες εποχές που όλα τα εθελοντικά φαντάζουν ουτοπικά, η απάντηση που δόθηκε από όλους τους προαναφερθέντες είναι ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ, ΧΑΜΟΓΕΛΟ και ΠΟΛΥ ΔΟΥΛΕΙΑ. 'Για να γυρίσει ο ήλιος' θα δημιουργήσουμε αυτάρκειά, διαφυλάσσοντας τους σπόρους μας, φυτεύοντας οικολογικά, χωρίς ακριβά και επιζήμια για το περιβάλλον φυτοφάρμακα και θα προσπαθήσουμε να αφήσουμε στα παιδιά μας ένα καλύτερο κόσμο για να ζήσουν.

Σημείωση του Μπλογκ. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους παραπάνω που δούλεψαν με μεράκι και εθελοντικά στο στήσιμο της γιορτής που όντως ήταν γιορτή ανταλλαγής σπόρων και ιδεών. Η Κρήτη δείχνει για μαι ακόμη φορά το δρόμο προς ένα αειφορικό γεωργικό μέλλον. Γύρισα πίσω στη Μακεδονία με περισσότερη αισιοδοξία για το μέλλον του τόπου και με νέες γνώσεις και ερεθίσματα για παραπέρα έρευνα. Ένα μεγάλο ευχαριστώ και από τη μεριά μου. 

Έπεα πτερόεντα 

Του Γιώργου Δαουτόπουλου, Καθηγητή Γεωπονίας ΑΠΘ

Λόγια του αέρα, θα το μεταφράζαμε στην καθομιλουμένη. Μερικές φορές νοιώθω πως άδικα ξιφουλκώ ενάντια σε κρατούντες, απόψεων ή οφίκιων, μια  και «όλα τα ίδια μένουνε» όπως λέει και το σχετικό λαϊκό άσμα.

Μάλιστα με αυτόν τον τίτλο ήθελα πριν από πολλά χρόνια να κυκλοφορήσω ένα βιβλίο που θα φιλοξενούσε σε σχετικές ενότητες (Δημόσια Διοίκηση, Αγροτικά Θέματα, Πολιτική, Εκπαίδευση, Περιβάλλον, κ.ά.), όσα κατά καιρούς έχω γράψει με αφετηρία το έτος 1985, όταν νεοφερμένος από την Αμερική πήγα να αναγνωρίσω το Διδακτορικό μου στο αλήστου μνήμης ΔΙΚΑΤΣΑ, όπου μου ζήτησαν παρακαλώ να προσκομίσω ακόμη και απολυτήριο του εξατάξιου Γυμνασίου!. Ναι, δεν κάνω λάθος. Αφού πήρα Πανεπιστημιακό Δίπλωμα Γεωπονίας και ένα δεύτερο Οικονομικών Επιστημών, Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Αμερική και τώρα Διδακτορικό, μου ζητούσαν απολυτήριο Γυμνασίου. Τρελάθηκα. Τηλεφώνησα αμέσως και η υπάλληλος που απάντησε στο τηλεφώνημα μου εξήγησε με απάθεια ότι αυτό προβλέπει η διαδικασία!. Τα λογικά επιχειρήματα που επιστράτεψα πήγαιναν περίπατο. Εκεί, κολλημένη στη διαδικασία. Χαίρομαι που ως Πανεπιστημιακός δεν υπηρέτησα τέτοιους θεσμούς άκρατης γραφειοκρατίας.

Αυτό γίνεται στη χώρα μας χρόνια τώρα και είναι μια από τις αιτίες που τα πράγματα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Από τότε πολλά στραβά συναπάντησα αλλά ποτέ δεν τα προσπέρασα. Έγγραφα τις αντιρρήσεις μου και έτσι ξεκίνησε και η αρθογραφία μου που τώρα περιορίζεται σε θέματα αειφορικής γεωργίας που φιλοξενούνται στο μπλοκ της ιστοσελίδας μου.

Αναρωτιόμουν λοιπόν πόσοι τα διαβάζουν αν και η Google που τα φιλοξενεί μου δίνει στατιστικά στοιχεία επισκεψιμότητας και γεωγραφικής κατανομής των επισκεπτών. Σε αυτό το ερώτημα κατά καιρούς παίρνω απαντήσεις στις δημόσιες ομιλίες μου ή συναναστροφές πως με διαβάζουν και οι κριτικές τους είναι γενικά θετικές. Όπως και το τελευταίο άρθρο μου για τις φετινές κινητοποιήσεις των αγροτών που διαβάστηκε μέχρι σήμερα από 49.985 επισκέπτες. Ομολογώ τέτοια αναγνωσιμότητα δεν μπορούσα να τη φανταστώ και αποτελεί τιμή για εμάς τους Πανεπιστημιακούς που συνεχίζουμε την άδολη ενημέρωση και κριτική. Είναι μια θετική επιβράβευση που μας δίνει το κουράγιο να συνεχίσουμε.

Το ίδιο ενθαρρυντική ήταν και η ομολογία του φίλου μου του Φίλη που μόλις σήμερα γνώρισα και είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τα αγροτικά σχέδια του. Μου εκμυστηρεύτηκε λοιπόν πως είχε διαβάσει και τις 137 αναρτήσεις, μία προς μία!. Ομολογώ πως δεν το περίμενα και καθώς τα άρθρα διαδέχονται το ένα το άλλο κάποια που μένουν πίσω ίσως να αγνοούνται ενώ είναι εξίσου σπουδαία ή προσφέρουν γνώσεις άμεσα υλοποιήσιμες.

Σε αυτόν αφιερώνω τη σημερινή ανάρτηση και θα αρχίσω να μετράω από τώρα το χρόνο που θα διαρρεύσει μέχρι να το διαβάσει και να αναγνωρίσει τον εαυτό του!. 

6 Χρόνια μετά τη Συνταξιοδότηση

Γεώργιος Α. Δαουτόπουλος, Καθηγητής Γεωπονίας ΑΠΘ, www.daoutop.gr

Σε λίγες ημέρες συμπληρώνονται 6 χρόνια από τη στιγμή που πήρα την απόφαση να παραιτηθώ από θέση Καθηγητή στο Τμήμα Γεωπονίας του ΑΠΘ και νοιώθω την ανάγκη να κάνω έναν απολογισμό.

Μακάρι να είχα παραιτηθεί νωρίτερα. Ήταν τόσο πολλά τα νέα ενδιαφέροντα και τόσο πλούσιοι οι καρποί που συγκόμισα και συγκομίζω που δεν το μετάνιωσα. Νοιώθω μάλιστα ιδιαίτερα ευτυχής που όλα κατά μια σατανική σύμπτωση συμπλήρωναν το ένα το άλλο.

Η ενασχόλησή μου με νέες καλλιέργειες από τις λεγόμενες υπερτροφές και η ανάγκη βιολογικής τους καλλιέργειας με έφερε σε γνωριμία με τους Ενεργούς Μικροοργανισμούς και στη συνέχεια έφερε στο προσκήνιο μια παλαιότερη δουλειά μου για το έδαφος που φιλοξενήθηκαν στα τρία νέα βιβλία μου που τώρα ήταν έγχρωμες εκδόσεις σε αντίθεση με τις ασπρόμαυρες εκδόσεις των πανεπιστημιακών μου εγχειριδίων που δεν ήταν και λίγα και πιστεύω καλογραμμένα όπως βεβαιώνουν οι φοιτητές μου.

Τους ενεργούς μικροοργανισμούς πλαισίωσαν οι μυκόρριζες, ο ζεόλιθος, οι γαιοσκώληκες και από πέρσι ο βιο-άνθρακας.  Ο τελευταίος μπορεί να ενσωματώσει όλες τις προηγούμενες τεχνολογίες και να φέρει εκπληκτικά και μακροχρόνια αποτελέσματα στα χωράφια.

Ταυτόχρονα με τη συνταξιοδότησή μου έφτιαξα μια ιστοσελίδα στο διαδίκτυο που ενσωματώνει και ένα μπλογκ για την αειφορική γεωργία.  Η ιστοσελίδα, μαζί με τις διαλέξεις και τα βιβλία μου με έφεραν σε επαφή με εκατοντάδες ανθρώπους σε κάθε γωνιά του Ελληνικού χώρου που ζήτησαν τη γνώμη μου ή είχαν τη καλοσύνη να μου γράψουν εγκωμιαστικά σχόλια για το έργο μου. Αυτά αποτέλεσαν και αποτελούν την καλύτερη ανταμοιβή μου.

Ταυτόχρονα ο καρυδεώνας που εγκατέστησα στο πατρικό κτήμα στην Καστοριά μου δίνει ένα χώρο εφαρμογής στην πράξη και επιβεβαιώνει τις θεωρητικές μου αναζητήσεις. Από του χρόνου το κτήμα θα έχει και νερό από το νέο αρδευτικό δίκτυο που κατασκευάστηκε, πράγμα που θα μου δώσει τη δυνατότητα να δοκιμάσω νέες καλλιέργειες με φυτά που ευδοκιμούν σε άγρια μορφή στη γύρω περιοχή, όπως κράνα και κράταιγος.

Πάντοτε είχα πρόβλημα με τη σημερινή γεωργία των χημικών εισροών και χαίρομαι ιδιαίτερα που η επανασύσταση της σχέσης μου με τον συμφοιτητή μου τον Τάκη τον Χαραντώνη ενίσχυσε και θεμελίωσε τις απόψεις μου. Ο Τάκης, με εμπειρία 40 και πλέον ετών στην εμπορία των αγροτικών εφοδίων, διέγνωσε έγκαιρα τα αδιέξοδα της χημικής γεωργίας και μη θέλοντας να κερδοσκοπεί σε βάρος των αγροτών, στράφηκε στη βιολογική φυτοπροστασία στην οποία είχε καίρια συμβολή στην αναγνώριση και διάδοσή της μεταξύ συναδέλφων και γεωργών.

Σήμερα συνεχίζουμε την ανανεωμένη φιλία και συνεργασία στην παροχή τεχνικής βοήθειας σε θέματα αειφορικής γεωργίας σε μεγάλα αγροκτήματα που διευθύνονται από ανθρώπους που είναι ανοιχτοί σε καινούργιες τεχνικές και λογικά επιχειρήματα. Στη γεωργία έχουμε τη δυνατότητα να φτιάξουμε πολύ εύκολα πειραματικές διατάξεις σε επίπεδο αγροκτήματος και να αποδείξουμε σε μια καλλιεργητική περίοδο την αξία μιας νέας πρακτικής ή τεχνολογίας.

Και οι δύο μας είμαστε ανοιχτοί σε ιδέες και προτάσεις και πάντα στις διαλέξεις που δίνουμε δεν διδάσκουμε αλλά πολύ συχνά μαθαίνουμε από απλούς ανθρώπους της υπαίθρου. Άλλωστε πρέπει να ομολογήσουμε ότι η Γεωπονική Επιστήμη ξεκίνησε από παρατηρήσεις απλών ανθρώπων. Πρώτα λοιπόν είχαμε γεωργούς και μετά αποκτήσαμε  Γεωπόνους!

Στην αποθήκη του κτήματος και με δική μου χρηματοδότηση θα αρχίσει από τη φετινή άνοιξη η παραγωγή υγρού και στερεού βιολογικού λιπάσματος που θα δοκιμαστούν την ίδια περίοδο σε φυτά γλάστρας (λαχανικά) για να έχουμε μια πρώτη απόδειξη και εκτίμηση  της αξίας τους.

Όπως βλέπετε τα αντικείμενα της απασχόλησής μου είναι πολλά και ενδιαφέροντα που δίνουν δημιουργική αύρα στη συνταξιοδοτική μου ζωή. Από αυτόν εδώ το χώρο που εξελίσσεται σε μια εγκυκλοπαίδεια αειφορικής γεωργίας θα μάθετε τα νεώτερα από τις δράσεις μου και αν θέλετε μπορείτε να διαβάσετε με προσοχή τα δεκάδες άρθρα που φιλοξενεί και τα οποία αναπαράγονται σε άλλες ιστοσελίδες.

Η Αγροτική Αριστερή Παρένθεση

Του Γεωργίου Α. Δαουτοπούλου, Καθηγητή Γεωπονίας ΑΠΘ, www.daoutop.gr

Η αριστερή παρένθεση που άνοιξε στις αρχές του περασμένου χρόνου, κινδυνεύει να κλείσει, ένα χρόνο αργότερα, με μηδενικό έργο. Όσοι περιμέναμε την επίλυση βασικών διαρθρωτικών προβλημάτων του αγροτικού χώρου (εμπορία αγροτικών προϊόντων, χρήσεις γης, αγροτική έρευνα, εκπαίδευση και ενημέρωση, συνεταιριστική μεταρρύθμιση και επαγγελματική εκπροσώπηση) αισθανόμαστε ιδιαίτερα απογοητευμένοι. Οι δεινόσαυροι της ΠΑΣΕΓΕΣ καλά κρατούν σε  μια εποχή πλήρους απαξίωσης του συνεταιριστικού κινήματος και της εκπροσώπησης των αγροτών.

Φαίνεται πως αυτοί που ανέλαβαν να λύσουν τα προβλήματα του χώρου ήσαν σε θέση αδυναμίας επιλογής, ιεράρχησης και επίλυσής τους. Δεν εξηγείται αλλιώς το γεγονός ότι ο κ. Υπουργός της Αγροτικής Ανάπτυξης στην πρώτη συνέντευξη που έδωσε, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ιεράρχησε ως πρώτο πρόβλημα το ακριβό πετρέλαιο και όχι το τριτοκοσμικό σύστημα εμπορίας των αγροτικών προϊόντων που ληστεύει τους κόπους τους ασύστολα.

Το πετρέλαιο με το οποίο γεμίζουν τα ρεζερβουάρ τους τα μεγαθήρια, πριν ξεχυθούν στις εθνικές αρτηρίες για να κόψουν τη χώρα σε 60 και πλέον κομμάτια. Από σύμβολα κοινωνικού γοήτρου, αγορασμένα στα χρόνια της ευμάρειας, έχουν αφανίσει την πολύτιμη οργανική ουσία στους κάμπους και έχουν πλακώσει με το βάρος τους τα χωράφια και τους ίδιους τους αγρότες με χρέη από την αντιοικονομική χρήση τους. Η εσπευσμένη προκήρυξη των εκλογών του Σεπτεμβρίου που ήταν και απότοκος των αναμενόμενων κινητοποιήσεων των αγροτών, ανέστειλε προσωρινά την εκδήλωσή τους με την Κυβέρνηση να μην έχει προετοιμαστεί στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα για να τις αντιμετωπίσει.

Η αγροτική πολιτική και το σύστημα γεωργικής έρευνας, ενημέρωσης και εκπαίδευσης των αγροτών χρειάζονται ριζική αναθεώρηση. Σε μια εποχή που όλοι μιλούν για την ανάγκη να αποτελέσει ο αγροτικός τομέας την ατμομηχανή της οικονομίας, ακούμε μόνον ευχολόγια και όχι ουσιαστικές και τεκμηριωμένες προτάσεις. Στο μεταξύ συνεχίζονται οι αθρόες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, οι Ελληνοποιήσεις τους και η συρρίκνωση της εγχώριας αγροτικής παραγωγής, παρά την αναμφισβήτητη ποιότητα σε πολλά  αγροτικά προϊόντα μας.

Το λάδι πουλιέται χύμα σε χαμηλή τιμή σε Ιταλούς και Ισπανούς εισαγωγείς που καρπούνται την υπεραξία του από την εκλεκτή του ποιότητα και τη συσκευασία σε επώνυμα δοχεία, αφανίζοντας ταυτόχρονα την πραγματική προέλευσή του. Με ένα τουριστικό ρεύμα που αγγίζει τα 25 εκατομμύρια, θα είχαμε λύσει το πρόβλημα, αν κάθε τουρίστας αγόραζε από ένα δοχείο λαδιού ή κρασιού κατά την αναχώρησή του. Αλλά πώς να το κάνει;. Με αεροδρόμια που διαφημίζουν στους επισκέπτες ξένα προϊόντα και με καταστήματα πωλήσεων στους αρχαιολογικούς χώρους που δεν φιλοξενούν τα καλύτερα τοπικά προϊόντα και δεν αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της περιήγησης των επισκεπτών, όπως συμβαίνει σε όλα τα μουσεία των ανεπτυγμένων χωρών, τι καλύτερο να περιμένουμε;. Το ίδιο και στους χώρους εστίασης. Ουδείς διαφημίζει τη χρήση εκλεκτού Ελληνικού  ελαιολάδου στην παρασκευή των φαγητών που προσφέρει, ενώ ένα κρασί που απλά ψύχεται, σερβίρεται σε τιμή τριπλάσια έως και πενταπλάσια της αρχικής του αξίας.

Εμείς οι μελετητές του αγροτικού χώρου πρέπει να περιμένουμε ακόμη για μια νέα γενιά πολιτικών, συνδικαλιστών και τεχνοκρατών με κατανόηση των ουσιαστικών προβλημάτων για τη διατύπωση ενός νέου οράματος για το αγροτικό μέλλον της χώρας.

Καλή φώτιση στις κρίσιμες αυτές ημέρες που διανύουμε σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Κινδυνεύουμε να πάθουμε αυτό που πολύ σωστά λέει ο λαός. «Ήταν στραβό το κλίμα, το έφαγε και ο γάιδαρος».  

Απλά  και  τυραννικά 

Γεώργιος  Α.  Δαουτόπουλος,  www.daoutop.gr

Μια αιφνιδιαστική επίσκεψη στην πατρική γη, συνέπεσε με μια ενημερωτική συνάντηση που προκάλεσε η τεχνική υπηρεσία του Δήμου για να ενημερώσει τους συμπατριώτες μου γεωργούς για το νέο αρδευτικό έργο που χρόνια τώρα το περιμέναμε και που είχε δημοπρατηθεί και σε λίγες ημέρες θα ξεκινούσε η κατασκευή του.

Πολύ σωστά έθεσε το εύλογο ερώτημα ο συγχωριανός μου, ο Κοσμάς. «Γιατί μας ενημερώνετε τώρα την τελευταία στιγμή και όχι πολύ πριν όταν γινόταν η μελέτη; Τότε, τις παρατηρήσεις που θα είχαμε μπορούσε ο μελετητής να τις λάβει υπόψη και να φτιάξει ένα έργο που θα κάλυπτε καλύτερα τις ανάγκες μας. Φαντάζομαι πως αυτός είναι ο ρόλος των έργων που γίνονται. Να μας διευκολύνουν και όχι να μας ταλαιπωρούν».

Αλήθεια, πόσο δίκιο είχε η παρατήρηση του Κοσμά. Μου θύμισε τις δημόσιες ακροάσεις (public hearings) που γνώρισα κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών μου σπουδών στην Αμερική. Εκεί, από τη στιγμή που αποφασίζεται η κατασκευή ενός έργου, καλούνται τα μέλη της τοπικής κοινωνίας που θα επηρεαστούν από το έργο και μαζί οι μελετητές του έργου σε μια δημόσια ανοιχτή συζήτηση, όπου οι μελετητές ενημερώνουν τα μέλη της τοπικής κοινωνίας για το τι σκέπτονται να κάνουν και τα μέλη της τοπικής κοινωνίας εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους τις οποίες οφείλουν να λάβουν υπόψη τους οι μελετητές.

Οι συναντήσεις αυτές επαναλαμβάνονται και άλλες φορές καθώς προχωρεί η μελέτη του έργου και η ολοκλήρωσή της έχει τη σύμφωνη γνώμη της τοπικής κοινωνίας, οπότε ακολουθεί η δημοπράτηση και η εκτέλεση του έργου σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμά του.

Το τι συμβαίνει σε εμάς, το γνωρίζουμε πολύ καλά. Το έχουμε ζήσει στο πετσί μας. Η τοπική κοινωνία μαθαίνει την  εκτέλεση του έργου κατά την εγκατάσταση του εργολάβου! και όταν είναι αντίθετη στην εκτέλεσή του, πολύ συχνό φαινόμενο, αρχίζει ένας αγώνας ματαίωσης του έργου με κινητοποιήσεις, αποκλεισμούς δρόμων, πυρπολήσεις οχημάτων, προσωρινά μέτρα, προσφυγές στη Δικαιοσύνη που οδηγούν σε ματαίωση του έργου είτε με την αποχώρηση του εργολάβου είτε με τη ματαίωση της χρηματοδότησης από κοινοτικούς πόρους που δεν μπορούν να περιμένουν τους Ελληνικούς χρόνους ολοκλήρωσης.

Ας έρθουμε όμως στα καθ’ ημάς. Στην Καστοριά, όπως και σε όλη τη χώρα είχαμε μια Υπηρεσία Εγγείων Βελτιώσεων που έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην εκτέλεση και λειτουργία αρδευτικών δικτύων για δεκαετίες από τη σύστασή της. Μια τέτοια υπηρεσία με μερικά πολύ αξιόλογα στελέχη τη διαλύσαμε, δήθεν για να εκσυγχρονίσουμε τη Δημόσια Διοίκηση και να μειώσουμε τον Κρατικό μηχανισμό. Τρομάρα μας. Παροπλίσαμε το προσωπικό της και σε μια περιοχή όπως η Καστοριά που είχε το χαμηλότερο ποσοστό αρδευομένων εκτάσεων και άμεση την ανάγκη των έμπειρων στελεχών της, θα έχουμε πολλαπλά προβλήματα στο άμεσο μέλλον.

Μια όμως Περιφερειακή Διοίκηση που ενδιαφέρεται για το μέλλον του τόπου και έχει τη φιλοδοξία να αφήσει φανερά και ευεργετικά ίχνη του διάβα της, πρέπει τέτοια στελέχη, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη της υπηρεσίας, να τα επαναφέρει από τα γραφειοκρατικά καθήκοντα στον ουσιαστικό αναπτυξιακό τους ρόλο, πολύ δε περισσότερο όταν οι άνθρωποι αυτοί εμφορούνται από άδολο ζήλο στη βοήθεια του τόπου.

Τι συνέβη στο μικρό αρδευτικό έργο;. Οι κρουνοί άρδευσης είναι ανεπαρκείς με αποτέλεσμα οι γεωργοί της περιοχής στο σύνολό τους να χρειαστεί να ξοδέψουν αρκετές χιλιάδες ευρώ για λάστιχα που θα φέρνουν το νερό από το σημείο του κρουνού στο χωράφι τους. Δεν υπάρχουν βαλβίδες εξαέρωσης και εκκένωσης του δικτύου, αμφιβολίες για την επάρκεια του αρδευτικού νερού, ουδείς γνωρίζει ακόμη και σήμερα πόσα στρέμματα θα μπορούν να ποτίζονται ταυτόχρονα, κ.α. Μπορούν να διορθωθούν αυτά τα προβλήματα; Ναι, αλλά με πολύ μεγαλύτερο κόστος, σε χρήμα και νεύρα, τη στιγμή που μπορούσαν να προβλεφθούν.

Τι να κάνουμε; Μερικά απλά πράγματα χωρίζουν τις ανεπτυγμένες από τις υπανάπτυκτες χώρες και ταλαιπωρούν τους ανθρώπους και χαραμίζουν ταλέντα, γνώσεις και εμπειρίες!.

Περαστικά μας και σε άλλα με υγεία!.